ΞΗΡΟΚΡΗΝΗ – ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Έπειτα από σύμβαση που υπεγράφη στις 26 Απριλίου του 1875 μεταξύ της Ελληνορθόδοξης Δημογεροντίας και της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης (Φ.Α.Α.Θ.), το 1886 ανατίθεται στον αρχιτέκτονα Ι. Τσιμάνη η εκπόνηση μελέτης για τα Κοιμητήρια της Αγίας Παρασκευής, το 1893 γίνεται η περιτείχιση και το 1897 τίθεται ο θεμέλιος λίθος του σημερινού ναού.

Τα εγκαίνια του Ναού τελούνται στις 16 Απριλίου του 1900 και ο Πέτρος Παπαγεωργίου, Μέλος της Φ.Α.Α.Θ., στον πανηγυρικό του λόγο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι ο χώρος αποτελεί σημείο ταφής από τους πρώτους κιόλας αιώνες από την ίδρυση της Θεσσαλονίκης.  Σε άλλο σημείο της ομιλίας του επισημαίνει ότι το κοιμητήριο της Αγίας Παρασκευής δεν υπολείπεται σε πλούτο και παράδοση μνημείων των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Παραθέτει μάλιστα επίγραμμα τιμής των Θεσσαλονικέων προς τον χριστιανό έπαρχο Αυρήλιο Ουαλεντίνο, παρ’ όλο που έως τότε  (1900) λίγα αρχαία χριστιανικά μνημεία είχαν αποκαλυφθεί.

Από άλλες πηγές μαθαίνουμε για την ύπαρξη αγιάσματος της Αγίας Παρασκευής, η απαρχή της λατρείας του οποίου χάνεται στο βυζαντινό παρελθόν, αφού στη θέση υπήρχε βυζαντινός ναός. Σύμφωνα με τις «Εντυπώσεις»  του Γεωργίου Χατζηνικολάου (1906):  «Μόλις ολίγον, εις ολίγων λεπτών απόστασιν, της πόλεως απομακρυνόμεθα και ιδού επιφαίνεται αριστερόθεν της οδού περίβλεπτος η νεόδμητος εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, κειμένη εντός του ευρέως περιβόλου, όστις περιορίζει το έτερον των νεκροταφείων της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Θεσσαλονίκης. Μεγάλοις ελληνικοίς γράμμασιν επιγραφή επί της εισόδου του περιβόλου δηλοί τούτο. Παρά την εκκλησίαν φυλάσσεται μετ’ ευλαβείας αγίασμα (πηγή ηγιασμένου ύδατος) εις επί τούτω κτιστόν σκήνωμα, αποτελούν προσκύνημα των πιστών και πηγήν ιαμάτων και μάλιστα κατά την επί τη μνήμη της Αγίας τελουμένην πανήγυριν. Εσώζοντο και ερείπια Βυζαντινού εκκλησιδίου. Αποτελεί επομένως και τούτο ιστορικό της πόλεως κειμήλιον…»

Εντός του χώρου της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται και το προσκύνημα του νεομάρτυρος Αθανασίου από την Κουλακιά. Στην αγιογραφία του διαβάζουμε : «Απαγχονισθείς τη 8^η 7/βρίου κατά την θέσιν της Αγίας Παρασκευής τω 1774».  Καύχημα του σπιτιού και του γένους του από πλούσια οικογένεια σπούδασε κοντά στον Αθανάσιο Πάριο στην Θεσσαλονίκη και τους Παναγιώτη Παλαμά και Νικόλαο Τζερτζούλη στο Άγιον Όρος. Γνώστης των θρησκευτικών ζητημάτων ήλθε σε σύγκρουση με έναν εμίρη στο χωριό του, ο οποίος τον πίεσε να αλλαξοπιστήσει. Αρνήθηκε, δικάστηκε στην Θεσσαλονίκη και απαγχονίστηκε.

Με ενέργειες της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως το 1990 ο Ναός των Κοιμητηρίων, τα οποία έπαψαν πλέον να λειτουργούν, έγινε ενοριακός, επεκτάθηκε και εξωραΐστηκε, συνεχίζοντας να αποτελεί σημείο αναφοράς στην περιοχή, με την πλούσια πνευματική και κοινωνική του παρουσία.

Εφημέριοι: π. Κωνσταντίνος Σαράφας, π. Χρήστος Κανούλας

Διεύθυνση: Λαγκαδά 99, Τ.Κ. 561 93, Ξηροκρήνη

Τηλέφωνο: 2310 747 303

Email: AgParaskKsir@imnst.gr